Czy powinno się karać dzieci?
Dzieciom potrzebne są jasne, przejrzyste reguły
- wiedza o tym, jakie zachowania akceptujemy,
a jakie nam się nie podobają.
Ta jasność buduje poczucie bezpieczeństwa:
Kocham cię i nie zgadzam się na to, co robisz.
Kocham cię i nie pozwalam na pewne zachowania.
Ciebie akceptuję bez zastrzeżeń,
ale nie zamierzam akceptować nieodpowiedniego zachowania.
W każdej rodzinie powinny istnieć zasady,
których obie strony będą przestrzegać.
Ich złamanie oznacza pewne konsekwencje.
Zanim jednak je wyegzekwujesz:
- uprzedź dziecko o istnieniu zasady (umowy)
- bądź stanowczy w jej utrzymaniu i egzekwowaniu
- pamiętaj o regule: minimum słów, maksimum czynów.
Czego unikać przy ustalaniu konsekwencji?
- szukania odwetu
- karania samych siebie
- nagradzania nieodpowiedniego zachowania
- wygłaszania pogróżek i obietnic
- zawstydzania
- przywiązywania nadmiernej wagi do konsekwencji.
Przyczynami trudności w respektowaniu
zasad stawianych dzieciom są:
- lęk przed narażeniem dziecka na konsekwencje
- nieumiejętność jasnego określania swoich oczekiwań
i wymaganych reguł zachowania
- niepoważne traktowanie przez rodziców stawianych
dziecku wymagań lub stawianie zbyt wygórowanych i zbyt wielu wymagań.
Nie można pozwalać dzieciom w imię dobrego samopoczucia
np. na okrucieństwo wobec zwierząt, wulgarne słowa,
wyśmiewanie się ze słabszych.
Nie można im bowiem w ten sposób
przekazać pewnych wartości. Musimy pamiętać,
że jeśli podejmujemy działanie,
które ma położyć kres niewłaściwemu zachowaniu dziecka,
to wyświadczamy mu przysługę, czyli:
zamiast kary – właściwe działanie,
zamiast kary – właściwe konsekwencje.
To daje dziecku możliwość zastanowienia się nad sobą, daje szansę na zmianę i rozwój.
I pamiętajcie:
KARY RANIĄ – KONSEKWENCJE WYCHOWUJĄ
Najlepszym miejscem pod słońcem jest dom,
w którym żyją ludzie ofiarowujący sobie w najtrudniejszych
chwilach tak rzadki dar, jak wybaczenie. G. McDonald
Karanie przynosi najlepsze efekty, gdy stosują je ci,
którzy kochają, a nie ci, którzy kochają karać. P. Callway
Przemoc jest zawsze okrutna, nawet jeśli słuszny jest jej powód. F. Schiller
Zamiast karania:
- wyraź swoje uczucia, nie atakując charakteru dziecka
- Jestem wściekła, gdy rano nie mogę znaleźć swojej srebrnej biżuterii!
- określ swoje oczekiwania - Oczekuję, że będziesz mnie uprzedzała
o pożyczeniu mojej biżuterii.
- wskaż dziecku, jak może naprawić swój błąd
- Miejsce biżuterii jest w szkatułce.
- daj dziecku wybór (informując je o konsekwencjach)
- Możesz zakładać swoją biżuterię
albo pożyczać moją i odkładać ją na miejsce.
Sama decyduj.
- podejmij działanie - Dziecko:
Dlaczego nie mogę znaleźć twojej biżuterii?,
Rodzic: Ty mi powiedz dlaczego.
- rozwiąż problem - 6 kroków rozwiązywania problemów i konfliktów:
• rozpoznać konflikt i nazwać go,
• zrozumieć dziecko, jego uczucia i potrzeby,
• wspólnie poszukać możliwych rozwiązań,
• krytycznie ocenić propozycje rozwiązań,
• zdecydować się na najlepsze rozwiązanie,
• wcielić w życie powziętą decyzję. Anna Zajic
Literatura:
1. A. Faber i E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały,
jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, Poznań 1992;
2. J. Sakowska, Szkoła dla Rodziców i Wychowawców, Warszawa 2008.